CAS Testi Nedir?
Zekanın ölçümlenebilmesinin bilişsel işlemlerin değerlendirilmesine dayandığı görüşünü savunan Naglieri ve Das tarafından geliştirilmiş olan CAS, bilişsel işlemleri değerlendirmek adına kullanılan bir sistemdir. CAS; zeka değerlendirmesi, öğrenme güçlüğü, dikkat değerlendirmesi, planlama problemleri gibi alanlarda değerlendirmeler yapmayı mümkün kılan bir sistemdir.
CAS testi; yani Cognitive Assessment System, dilimize Bilişsel Değerlendirme Sistemi olarak çevrilmektedir. Testin amacı, çocukların bilişsel işlemlerini değerlendirmek ve hangi işlemlerde ne seviyede olduklarını belirlemektir. Nörolojik bir değerlendirme imkanı da sunduğu için bazı bilişsel fonksiyonlarda zorlanan çocukların hangi alanlarda zorlandığının tespit edilmesi açısından önemli bir veri kaynağı sunmaktadır. Testin en büyük avantajı kültürel etkenlere bağlı olmadan çocukla ilgili bir değerlendirme yapmasıdır.
Her insan ve her çocuk farklı şekillerde öğrenme kabiliyetine sahiptir. Bu farklılık, çocuklar ve gençler için en çok ortak öğrenme alanı olan okullarda ortaya çıkmaktadır. Farklı şekillerde öğrenen çocukların öğrenme süreçleri ve süreleri de değişmektedir. Bu durum, özellikle öğrenme ile ilgili zorlanmalar yaşayan çocuklarda ön plana çıkmakta ve bu çocuklarda öğrenmeyi bozucu faktörleri tespit etmek açısından bu test oldukça işlevsel veriler sunmaktadır. Test ile edilen bulgular ışığında, çocukların bilişsel işlevlerdeki güçlü ve zayıf yönleri tespit edilebilmektedir. Güçlü yönleri doğrultusunda çocuğu yönlendirme ve zayıf yönleri doğrultusunda da çocuğu desteklemek oldukça önem taşımaktadır.
Öğrenirken yaşıtlarına göre daha geride kalıyor olduğu düşünülen bir çocuk için bu durumun nedenini ortaya koyar. Okul başarısını desteklemek adına çalışılacak alanlarla ilgili bilgi verir. Yukarıda da bahsi geçtiği üzere, seçici olarak odaklanma, stratejik düşünme becerisi, kısa süreli bellek, unutma, hatırlama, bütüne odaklanma gibi pek çok alana yönelik çeşitli bilgiler vererek geliştirilmesi gereken bilişsel işlemler belirlenir. Bu değerlendirmenin ardından kişiye özgü, ihtiyacına yönelik hazırlanan çalışma programı ile birey desteklenir. Bu program testin temelinde yer alan PASS teorisine dayanarak planlanmaktadır.
CAS Testi Kimlere Uygulanır? Hangi Yaş Gruplarında Yapılır ?
5-17 yaş aralığındaki bireylere uygulanır. Bireyler; Planlama, Dikkat, Eşzamanlı ve Ardıl Bilişsel İşlemler olmak üzere 4 temel, 12 alt alanda değerlendirilir. CAS değerlendirmesi, ortalama 75 dakika sürmektedir bu nedenle bireyin fizyolojik ihtiyaçlarının (yemek, tuvalet vb.) karşılanmış olması önemlidir.
CAS, var olan durumun nedenine atıf yaparak öğrenme performansını güçlendirmeye yönelik çalışılması gereken kısma ait bilgi sağlar. Özetle, bireylerin hangi alanda başarılı olduğunu ve nelerle ilgili desteklenmesi gerektiğini ortaya çıkarır. Öğrenmesi ile ilgili yaşadığı soruna ışık tutar. CAS Değerlendirmesi ile başarı önden kestirilebilmektedir. Bunu aşağıda bahsedildiği üzere çeşitli alanlarda ölçümlemeler yaparak sağlar.
- Dikkati mi dağınık,
- Seçici dikkati dolayısıyla mı zorlanıyor,
- Kısa süreli hafızası mı desteklenmeli,
- Ard arda gelen uyaranlarda mı güçlük yaşıyor,
- Yönerge alırken mi zorlanıyor,
- Kavram bilgisi mi zayıf,
- Organize olma becerisi mi onu zorluyor,
- Aynı anda gerçekleştirmesi gereken iki alanda işlem yapmakta mı güçlük çekiyor vb. şeklinde ayrıntılı pek çok bilgi sunarak hangi alanın geliştirileceğine dönük bilgi verir.
CAS Testini Kimler Uygular?
İstanbul Üniversitesi tarafından verilen CAS testi uygulayıcı eğitimini tamamlamış tüm psikolog ve psikolojik danışmanlar tarafından uygulanabilmektedir.
CAS Testi hangi durumlarda kullanılmaktadır?
- Üstün Zekalıların Tespiti
- Öğrenme Güçlüğünün tespiti
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivitenin tespiti
- Zihinsel Engeli Olan Çocukların tespiti
- Travmatik Beyin Hasarı Olan Çocukların tespiti
- Ciddi Duygusal Bozuklukları Olan Çocukların tespiti
- Planlama Problemleri Olan Çocukların tespiti
Ne Kadar Sürer?
Testin uygulanması bireyin performans durumuna göre ortalama 1-2 saat sürer.
Diğer Testlerden Farkı Nedir ?
Testin diğer testlerden en önemli farkı çocuğun ham olan zihinsel becerilerini ölçmesidir. bireydeki işlenmiş bilgi ve becerileri ölçmez bunun yerine zihnin bir haritasını ortaya çıkarır. başka önemli bir farkı da kültürel unsurlar içermez.
PASS Bilişsel Müdahale Programı
Nöropsikolojik ve bilişsel araştırmalar, çalışmalar yolu ile geliştirilmiştir. CAS Testinin temelinde yer alan kuramsal bilgi ile geliştirilmesi, desteklenmesi gereken kısımları çalışma fırsatı sağlayan bir çalışma programıdır. Bilişsel alanlar arasındaki tutarlılığı destekleyerek öğrenme potansiyelinin önündeki engelleri kaldırmaya yönelik bireye özgü destekleyici çalışmaları yapmayı sağlar. PASS Bilişsel Müdahale sistemi ve CAS Değerlendirmesi sadece öğrenme alanındaki zorlanmaları değil, aynı zamanda yaşıtlarına kıyasla daha ileri bilişsel performans sergileyen ancak performansında tutarsızlıklar, asenkronizasyonlar yaşayan bireyleri de desteklemek amacıyla kullanılmaktadır.